Terrarium dla jeża. Jeże pigmejskie to ciekawskie i nie cierpiące nudy zwierzęta. Wyposażenie terrarium powinno więc być dostosowane pod ich charakter. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, ze jest to zwierzę egzotyczne i oprócz odpowiedniego zestawu udogodnień i zabawek, w pierwszej kolejności należy zapewnić zwierzęciu warunki Dieta jeży jest niezwykle ważna zarówno wówczas, gdy jeż staje się naszym zwierzęciem domowym, jak i wtedy, gdy odwiedza on tylko nasz przydomowy ogród. Wiedza na temat tego, czym nie karmić jeża, staje się wówczas niezwykle istotna. Jeże bardzo źle znoszą chleb, podobnie jak zdecydowana większość innych dzikich zwierząt. Jak wyglądają odchody szczura i myszy? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na: pojawiające się gdzieniegdzie (ale najczęściej w pobliżu jedzenia) odchody . Odchody mają wygląd ciemnobrązowych eliptycznych bobków, wielkości 3-8 mm. Najczęściej znaleźć je można w pobliżu zapasów jedzenia, ale również na drogach Odchody jeża zdjęcia Najlepszym okresem do rozpoczęcia przygotowania jeża do hibernacji jest listopad, czyli miesiąc, w którym w naturze większość jeży zapada w nią zapada. Mając do czynienia z jeżami z bardzo późnych miotów, powinniśmy mieć na uwadze również ich wiek i masę ciała. . Warto stworzyć jeżowi odpowiednie warunki bytowania Jeż jest jednym z najchętniej widywanych gości w ogrodzie oraz na działce. To pożyteczne stworzenie jest uwielbiane w szczególności przez dzieci. Nie można jednak przesadzać z „uczuciami” - to dziki gatunek chodzący własnymi ścieżkami. Jak stworzyć dobre warunki do życia jeża w ogrodzie. Jeż (Erinaceus) to największy europejski owadożerny ssak o długości ciała wynoszącej około 30 cm. Osiąga wagę 1-2 kg. Jego brzuszną część ciała pokrywają drobne, delikatne włoski. Na grzbiecie wrażenie robią długie kolce, które w rzeczywistości są przekształconymi włosami. Jeż po urodzeniu ma ich około 100. Początkowo są białe i miękkie. Z czasem pojawiają się kolejne, twardsze pokolenia kolców. Finalnie jeż może posiadać ich 6-8 tysięcy. Inną cechą charakterystyczną jeży jest wydłużony, mokry, „ruchliwy” nosek. Jeż od 2014 roku podlega w Polsce częściowej ochronie gatunkowej. Zwykle żyje 7-10 lat. Jeż europejski (Erinaceus europaeus) to największy europejski owadożerny ssak o długości ciała wynoszącej około 30 cm. Osiąga wagę 1-2 kg. Jego brzuszną część ciała pokrywają drobne, delikatne włoski. Na grzbiecie wrażenie robią długie kolce, które w rzeczywistości są przekształconymi włosami. Jeż po urodzeniu ma ich około 100. Początkowo są białe i miękkie. Z czasem pojawiają się kolejne, twardsze pokolenia kolców. Finalnie jeż może posiadać ich 6-8 tysięcy. Inną cechą charakterystyczną jeży jest wydłużony, mokry, „ruchliwy” nosek. Jeż od 2014 roku podlega w Polsce częściowej ochronie gatunkowej. Zwykle żyje 7-10 lat. Tryb życia i pożywienie jeży – sojusznik w ogrodzie Jeże prowadzą głównie nocny tryb życia – wtedy wychodzą na żer. Mają doskonale rozwinięte zmysł widzenia nocą i słuch, pozwalający zidentyfikować nawet drobne stworzenia. W skład ich diety wchodzą owady (ok. 70 proc.), ślimaki, dżdżownice, ptasie jaja, jaszczurki, a nawet żaby. Regularne wizyty lub stała obecność jeża w ogrodzie może znacznie pomóc w zmniejszeniu populacji wielu szkodników roślin (np. turkucia podjadka, larw i osobników dorosłych wielu szkodników). Zjadają przy tym także zwierzęta pożyteczne, np. pszczoły i skorki, jednak w znacznie mniejszym zakresie. Jeże nie są natomiast – wbrew często powielanej opinii – smakoszami jabłek. Obrazki ze zwierzętami przenoszącymi owoce na kolcach to bajki. Zwierze jest owadożerne, a za pokarm roślinny może zabrać się jedynie w ostateczności – gdy nie znajduje innego pożywienia. Średniej wielkości jeż zjada dziennie 70-150 g pokarmu. >>Przeczytaj też: Pożyteczne zwierzęta w ogrodzie: sprzymierzeńcy w zwalczaniu szkodników Jak stworzyć w ogrodzie dobre warunki dla jeża Jeże najczęściej można spotkać w ogrodach usytuowanych w pobliżu łąk, pól i lasów. Lubią tereny trawiaste, gęste zarośla, zakrzaczenia i łąki kwietnie. Przyciągnąć je może także... kompostownik. Ogród dla jeża powinien być jak najbardziej naturalny – dotyczy to nie tylko ogólnego wyglądu, ale także sposobu prowadzenia. Na działce powinno się ograniczyć stosowanie chemii, zastępując ją ekologicznymi metodami ochrony roślin. Jeż jest znany z nieprawdopodobnej odporności na wiele toksyn występujących w przyrodzie. Bywa na tyle odważny, że potrafi zaatakować jadowite żmije zygzakowate. Niestety jego mechanizmy obronne nie obejmują toksyn wytwarzanych przez człowieka ( tych zawartych w środkach ochrony roślin). Śmierć zwierzęcia może nastąpić nie tylko przy bezpośrednim kontakcie z preparatem, ale także po spożyciu zatrutych owadów czy ślimaków. Zagrożeniem dla jeża może być także koszenie trawników, zwłaszcza w wiosenne wieczory. Zabieg przycinania trawy powinno się wykonywać więc ostrożnie, zwracając uwagę, czy w gęstej trawie nie schroniło się zwierzę. Jesienią warto usypywać kopce z liści i gałęzi w mało uczęszczanych, zacisznych miejscach. Podobną rolę spełniają skrzynki. Ssak zapada w sen zimowy i takie miejsca mogą posłużyć mu za schronienie. „Domek” powinno się przygotowywać w rękawicach. Jeże mają dobry zmysł powonienia i zapach człowieka może skutecznie je zniechęcić do sprawdzenia „lokum”. Stworzenie musi szybko znaleźć lub zbudować gniazdo, gdyż w czasie mrozu natychmiast ginie. Jeśli w ogrodzie jest oczko wodne, zaleca się je ogrodzić. To potencjalne śmiertelne zagrożenie (podobnie jak otwarte studzienki ściekowe). Wrogami jeża są borsuki, kuny, lisy, tchórze, psy i niekiedy, niestety, także ludzie. Autor: GettyImages Jeż to zwierzę pożyteczne Jak pomagać jeżom? W większości przypadków najlepszą pomocą dla jeży jest... pozostawienie ich w spokoju. Jeśli zobaczymy jeża w ogrodzie wieczorem, nie powinniśmy go niepotrzebnie straszyć. Zdarza się jednak, że jeż jest widziany w czasie dnia i zachowuje się w sposób nienaturalny (np. nie zwija się w kulkę pod wpływem dotyku). Należy wtedy sprawdzić czy nie ma widocznych uszkodzeń ciała. Warto skontaktować się z eko-strażą, aby ustalić dalsze działania. Przydatne może być podanie zwierzęciu świeżej wody. Z pokarmem – zwłaszcza tym przeznaczonym dla człowieka – lepiej wstrzymać się. W ten sposób częściej można zaszkodzić niż pomóc. Nie można dokarmiać jeży chlebem oraz mlekiem – to powoduje nieprzyjemne dolegliwości układu pokarmowego. Warto zaznaczyć, że żołądek jeża nie rozkłada laktozy. Odpowiednia dla zwierzęcia - oprócz naturalnego, upolowanego przez jeża pokarmu - jest natomiast karma... dla psów i kotów. >>Przeczytaj też: Motyle w ogrodzie - co zrobić by motyle chętnie odwiedzały ogród Autor: GettyImages Aby jeż bezpiecznie przetrwał zimę, musi znaleźć odpowiednią, ciepłą kryjówkę Jeże pigmejskie (Atalerix albiventris) goszczą w naszych domach od niedawna. Są to stworzenia o niespotykanym wśród innych zwierząt domowych behawiorze, odmiennej fizjologii i budowie anatomicznej. Z tych oto przyczyn rozpoznanie, że z naszym jeżem jest „coś nie tak” często nastręcza problemów, szczególnie początkującym hodowcom. Dodatkowo, sprawę komplikuje fakt, że są to zwierzęta skryte. Należy pamiętać, że jakiekolwiek nieprawidłowości, które zwrócą naszą uwagę powinny być natychmiast skonsultowane z lekarzem weterynarii specjalizującym się w takich zwierzętach. Wczesne rozpoznanie choroby, a co za tym idzie sprawne postawienie diagnozy i wdrążenie odpowiedniego leczenia zwiększa szansę na wyleczenie. Dlatego właśnie bardzo ważną role odgrywa profilaktyka i przeglądowe badanie zwierzęcia raz na pół roku, połączone z badaniem kału w kierunku pasożytów, szczególnie gdy zwierzę w okresach letnich jest karmione planktonem łąkowym. Musimy pamiętać o tym, że dwuletni jeż jest już pacjentem kwalifikowanym do geriatrycznych, przez co zwiększa się prawdopodobieństwo zachorowania, a także wzrasta tendencja do występowania nowotworów. W poniższym artykule przedstawię kilka najważniejszych objawów które mogą świadczyć o toczącym się procesie chorobowym. Należy pamiętać, że nie podajemy zwierzęciu żadnych leków samodzielnie i bez konsultacji, gdyż może to przynieść więcej szkody niż pożytku. Opisy objawów mają wyczulić nas na wszelkie nieprawidłowości, a nie stanowić diagnozy. Objawy ze strony układu pokarmowego: zwierzę chudnie (objaw ten zaliczyłem do pokarmowych, jednak może towarzyszyć innym schorzeniom od oddechowych po nowotworowe) co może oznaczać np. infekcję pasożytniczą. Pobieranie mniejszych ilości suchego pokarmu, a preferowanie jedzenia miękkiego i larw owadów może oznaczać rozwijający się problem z zębami. Należy zwracać także uwagę na barwę i konsystencje stolca, a także zmiany w ilości oddawanego kału u zwierzęcia. Zielony kał pojawiający się jednokrotnie, może być wywołany stresem, jednak proces przewlekły lub biegunka może już nasuwać podejrzenie bakteryjnego lub pasożytniczego zapalenia jelit. Może także wystąpić przy nagłej zmianie karmy lub nietolerancji na dany jej składnik. Zaczopowaniu jelit mogą towarzyszyć wymioty. Objawy ze strony układu oddechowego: jakikolwiek wypływ z otworów nosowych, głośniejszy oddech lub duszność mogą świadczyć o chorobie dróg oddechowych, lub o wpływie jakiś substancji drażniących (nie do końca wypłukana klatka z detergentu, rozpylony aerozol, zapachowa ściółka do pojemnika hodowlanego). Objawy skórne: zmiana zabarwienia skóry, wypadanie igieł, łuszczący się naskórek, łojotok może być wywołany infekcją pasożytniczą (świerzbowce, pchły, kleszcze), bakteryjnym zapaleniem skóry lub grzybicą. Wymaga to oczywiście natychmiastowej konsultacji z lekarzem i wiąże się często z długim leczeniem. Pamiętajmy, by przy objawach skórnych obsługiwać zwierzę w rękawiczkach lateksowych, gdyż schorzenia takie jak grzybica mogą przechodzić na ludzi. Zmiany w zachowaniu: apatia i brak apetytu to nieswoiste zmiany, ale zazwyczaj są to pierwsze objawy chorobowe. Jeżeli jeż nie jest w stanie zwinąć się w kulkę to świadczy to o zaburzeniu neurologicznym lub nadwadze. Zaburzenia w chodzie, zataczanie się i przewracanie to objawy które wymagają szybkiej interwencji. Występują nie tylko przy schorzeniach układu nerwowego, ale również przy silnej inwazji pasożytów, lub zatruciu. Mam nadzieję, że udało mi się naświetlić większość podstawowych objawów chorobowych które pojawiają się u naszych podopiecznych. Pamiętajmy, że przy zachowaniu odpowiednich warunków higienicznych, dobrej diecie i okresowych kontrolach lekarsko weterynaryjnych jesteśmy w stanie większości z nich zapobiec i jak najdłużej cieszyć się z towarzystwa zdrowego (a co za tym idzie szczęśliwego) jeża. Rozkoszne zwierzątko z igłami? Choć jeże należą raczej do egzotycznych zwierząt domowych, cieszą się coraz większą popularnością. Filmy z uroczymi jeżykami, które krążą na platformach wideo, przyczyniają się między innymi do tego, że te małe owadożerne zwierzątka są coraz częściej spotykane w europejskich gospodarstwach domowych. Jednak trzymanie jeża w domu wymaga dużego nakładu pracy i budzi kontrowersje wśród obrońców przyrody. Dowiedz się, jakie warunki utrzymania należy stworzyć do hodowli jeża afrykańskiego białobrzuchego. Spis treści Czy jeże można trzymać jako zwierzęta domowe?WyglądZachowanieWarunki utrzymaniaŻywienieChorobyHodowlaGdzie można kupić jeża afrykańskiego białobrzuchego? Czy jeże można trzymać jako zwierzęta domowe? Jeże są pod ochroną i dlatego nie mogą być one trzymane jako zwierzęta domowe. Jednak jeż afrykański białobrzuchy („Atelerix Albiventris”) nie podlega temu zakazowi. Ten gatunek jeża został po raz pierwszy sprowadzony do USA w latach 90-tych, ale kilka lat później zakazano importowania go. Niemniej jeże białobrzuche nadal były hodowane i obecnie można je spotkać jako zwierzęta domowe głównie w USA. Wygląd Afrykańskie jeże białobrzuche mają kolce rozmieszczone na całym grzbiecie. Kolce mają długość od 15 do 20 mm i występują w różnych kolorach. Brzuszek tych małych owadożerców z kolei jest puszysty i biały, jak sama nazwa wskazuje. Mają okrągłe, małe uszy i małe łapki. W przeciwieństwie do innych gatunków jeży, jeż białobrzuchy ma na tylnych łapach tylko cztery palce zamiast pięciu. Rozmiar jeża wynosi od 14 do 21 cm, a waga waha się od 300 do 500 g. Zachowanie Naturalnym środowiskiem jeża białobrzuchego są sawanny i suche łąki Afryki Środkowej. Jeże afrykańskie białobrzuche są aktywne po zmierzchu i nocą, natomiast w ciągu dnia się chowają. O zmierzchu wyruszają na poszukiwanie pożywienia. Jeże nie są gryzoniami, lecz owadożercami. W niewoli mogą żyć od 5 do 8 lat. W przeciwieństwie do jeża europejskiego, jeż białobrzuchy nie hibernuje. Jednak może się zdarzyć, że latem pozwoli sobie na trochę przerwy i jest mniej aktywny niż zwykle. Jednak ta faza spoczynku rzadko występuje u zwierząt w niewoli. Opiekunowie jeży opisują swoje zwierzęta jako bardzo przyjazne i ufne, które można oswoić przez dotyk. W razie niebezpieczeństwa jeże zwijają się w kłębek i używają swojej kolczastej sierści jako tarczy ochronnej, aby odstraszyć wrogów. W pierwszych miesiącach życia u jeża białobrzuchego następuje również zmiana kolców. Może to się również zdarzyć u dorosłych jeży, aczkolwiek ma to miejsce rzadziej i nie jest to od razu powód do paniki. Zbadaj kolce, aby sprawdzić, czy nie zanikają wskutek choroby. Chore kolce zwykle wyglądają na złamane. Porozmawiaj z wykwalifikowanym weterynarzem, aby wykluczyć możliwe choroby. © amaminokurosuke / Warunki utrzymania Hodowla jeży afrykańskich białobrzuchych wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Dlatego musisz się wcześniej zastanowić, czy masz wystarczająco dużo czasu, pieniędzy i przestrzeni, aby móc zaoferować tym kolczastym zwierzakom życie odpowiednie dla ich gatunku. Terrarium Terrarium dla jeża powinno mieć wymiary co najmniej 150 x 60 x 60 cm. Kilka pięter to najlepsza opcja, ponieważ jeże bardzo chętnie się po nich poruszają. Klatki z siatką drucianą lub kratą nie są odpowiednie dla jeży, ponieważ ryzyko obrażeń jest zbyt duże, a zwierzęta nie są chronione przed przeciągami. Przy wyborze odpowiedniego terrarium należy zwrócić uwagę na to, aby nie było ono wykonane w całości ze szkła, ponieważ jeże lubią się wycofywać w ciągu dnia w ustronne miejsce i nie chcą być obserwowane ze wszystkich stron. Terrarium powinno mieć również szczeliny wentylacyjne, aby zapewnić dobry dopływ tlenu. Jeśli terrarium ma kilka pięter, upewnij się, że schody są dostosowane do potrzeb jeża. Te zwierzęta nie są dobrymi wspinaczami, więc schody nie powinny być zbyt strome, ale też niezbyt płaskie. Urządzenie terrarium Dla jeża nadaje się ściółka dla małych zwierząt lub drobny piasek. Przy wyborze wielkości ziaren piasku należy zwrócić uwagę na to, aby jeże nie zraniły się o ziarenka podczas biegania. Ściółkę należy oczywiście regularnie wymieniać. W terrarium jeża nie powinno się znaleźć siano, ponieważ może owinąć się wokół małych nóżek i spowodować poważne obrażenia. W wyposażeniu terrarium należy natomiast urządzić kryjówki, gdyż jeże białobrzuche to zwierzęta nocne, które szukają schronienia w ciągu dnia. Do tego celu można wykorzystać np. domki dla gryzoni i rury. Pamiętaj, że na jednego jeża musi przypadać jeden domek. Oczywiście w terrarium jeża powinny znajdować się miski na jedzenie i picie. Jeże afrykańskie białobrzuche „kąpią się” w piasku, aby się oczyścić. Aby im to umożliwić, można napełnić wannę lub wanienkę piaskiem dla szynszyli. W terrarium powinien się znaleźć również kącik toaletowy. W tym celu można użyć toalety dla małych zwierząt ze żwirkiem dla kota. Pamiętaj o codziennym sprzątaniu kącika toaletowego i „łazienki”! Jeże białobrzuche są bardzo ciekawskimi zwierzętami i uwielbiają różnorodność. Dlatego warto od czasu do czasu wymieniać przedmioty, takie jak rurki, drewno czy kamienie i umieszczać je w nowych miejscach. Upewnij się również, że codziennie usuwasz z terrarium resztki jedzenia, a także odchody. Wybieg Jeżom białobrzuchym należy pozwolić na codzienne swobodne bieganie, ponieważ są to bardzo aktywne zwierzęta, które lubią się przemieszczać. W tym celu terrarium może być połączone z obudową zewnętrzną (bez krat). Jeśli chcesz pozwolić jeżom białobrzuchym na swobodne poruszanie się w pomieszczeniach, musisz upewnić się, że w zasięgu zwierząt nie ma żadnych niebezpiecznych przedmiotów lub trujących roślin. Rośliny, które są trujące dla jeży to aloes, bluszcz i cyklamen. Żywienie Jeże afrykańskie białobrzuche są owadożerne. W swoim naturalnym środowisku żywią się robakami, ślimakami, larwami, ptasimi jajami a czasem owocami. Podstawowym pożywieniem jeży białobrzuchych w niewoli również powinny być owady. Możesz zaoferować jeżom na przykład dżdżownice, mączniki, chrząszcze, ślimaki lub świerszcze. Najlepiej jest kupować owady w sklepie zoologicznym, ponieważ owady dziko żyjące są często nosicielami chorób. Oprócz owadów można podawać jeżom także wysokiej jakości suchą karmę dla kotów. Zawartość mięsa w karmie powinna wynosić co najmniej 60%. Nie należy jej jednak stosować jako jedynego pokarmu. To samo dotyczy również mokrej karmy dla kotów: Należy jeże karmić w sposób urozmaicony i zwracać uwagę na wysoką jakość. Jeżom można również od czasu do czasu podawać owoce, ale nie za dużo, ponieważ mogą powodować biegunkę. Niektóre jeże lubią też jajecznicę (nieprzyprawioną i smażoną bez oleju). Ważne jest, aby dieta Twojego jeża białobrzuchego była urozmaicona, gdyż w przeciwnym razie mogą wystąpić objawy niedoboru. Jeże białobrzuche powinny codziennie mieć do dyspozycji świeżą wodę pitną. Jeże z natury nie tolerują laktozy i dlatego nie należy im podawać mleka. © Dmitry / Choroby U jeży afrykańskich białobrzuchych często diagnozuje się obecność pasożytów, takich jak pchły, kleszcze czy roztocza. Jeśli zauważysz, że Twoje zwierzę ciągle się drapie, skontaktuj się z weterynarzem. „Wobbly Hedgehog Syndrom“ (WHS) jest typową chorobą jeży białobrzuchych. Objawia się postępującym paraliżem i charakterystycznym chwiejnym ruchem. Jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego, która dla jeży często kończy się śmiertelnie. Obolałe łapy również zdarzają się u jeży białobrzuchych. Zwykle jednak można to przypisać niewłaściwym warunkom hodowli. Na przykład podłoże lub przedmioty w terrarium mogą mieć zbyt ostre krawędzie. Należy wymienić podłoże i wyjąć wszelkie potencjalnie ostre przedmioty, a w przypadku poważnych obrażeń stóp u jeża, zasięgnąć porady weterynarza. Hodowla Hodowla jeży białobrzuchych wymaga wiele wysiłku. Zanim zdecydujesz się na hodowlę jeży białobrzuchych, musisz zagłębić się w temat i zapoznać się z ryzykiem. Musisz również zdawać sobie sprawę z tego, że hodowla jeży jest dość kosztowna. Ponadto nie zawsze udaje się znaleźć nabywców na młode zwierzęta. Należy więc mieć na uwadze, że trzeba będzie zaopiekować się kilkoma jeżami, jeśli nie znajdzie się kupiec. Okres ciąży u jeży białobrzuchych wynosi od 30 do 40 dni. Zwykle rodzi się od dwóch do czterech młodych. Zaraz po urodzeniu są ślepe i nagie. Młode stają się samodzielne po 40 dniach. Do hodowli potrzebnych jest kilka terrariów, po jednym dla matki, ojca i młodych zwierząt. Często miot jest odrzucany lub zjadany zaraz po urodzeniu. Gdzie można kupić jeża afrykańskiego białobrzuchego? Cena za afrykańskiego jeża białobrzuchego wynosi zwykle co najmniej 350–400 złotych. Więcej informacji możesz zasięgnąć na odpowiedniej stronie hodowcy. Umów się na wizytę, aby obejrzeć jeże i sprawdzić, czy jest to renomowany hodowca. Zapoznaj się ponadto z warunkami trzymania i zagadnieniami związanymi ze zdrowiem zwierząt. Zdarza się, że jeże białobrzuche są oddawane do schroniska, ponieważ ich opiekunowie czują się przytłoczeni ich utrzymaniem. Jeże białobrzuche są również czasem sprzedawane przez osoby prywatne. Sklepy internetowe oferujące jeże białobrzuche nie są opcją godną polecenia. Transport jest niezwykle stresujący dla zwierząt, a ponadto nie ma się wtedy żadnych informacji na temat warunków ich wcześniejszego przetrzymywania. Pamiętasz piosenkę z dzieciństwa o tym, dokąd tupta nocą jeż? Okazuje się, że to urocze, kolczaste zwierzątko może przytuptać do Twojego ogrodu, przynosząc Ci tym samym szereg korzyści. Zobacz, co zyskasz, jeśli zamieszka u Ciebie jeż i jak go dokarmiać, by mu nie zaszkodzić!Jeż w ogrodzie – dlaczego nie warto go przepędzać?Dysponujące doskonałym słuchem i wzrokiem jeże żerują głównie nocą. I to właśnie to jest ich największą zaletą, jako że zjadają większość szkodników, które gnieżdżą się w Twoim ogrodzie, a przede wszystkim owady, ślimaki i dżdżownice. Pozbędzie się również padliny drobnych zwierząt, takich jak ptaki czy gryzonie. Wbrew powszechnej opinii, jeże nie żywią się roślinami, chyba że w ostateczności – zatem ich obecność nie tylko nie zaszkodzi roślinom, a wręcz im zrobić, jeśli podczas wieczornego spaceru spotkasz jeża? Jeśli nic mu nie zagraża i nie jest ranny, nie rób absolutnie nic. Nie podchodź do niego, nie hałasuj i nawet nie próbuj go dotykać – jedynie go spłoszysz i przestraszysz. Pamiętaj też, że jeże są Polsce objęte ścisłą ochroną!Co jedzą jeże? Sprawdź, czym je bezpiecznie dokarmiać!Z zasady najlepszą pomocą dla jeża jest… brak pomocy. Jeśli jednak chcesz ułatwić im życie od razu po przebudzeniu ze snu zimowego albo znalazłeś chorego osobnika i zajmujesz się nim pod ścisłym nadzorem weterynarza, powinieneś zadbać o dostarczenie mu pożywienia tak długo, aż stanie na łapki i zacznie samodzielnie polować. Czym dokarmiać jeże, aby im nie zaszkodzić? Najlepiej sprawdzą się tutaj:rozdrobiona wołowina,wysokojakościowa karma dla psa lub kota – ale tylko taka o naprawdę wysokiej zawartości mięsa,owady żadnym pozorem nie podawaj jeżom chleba ani mleka. Ich żołądki nie tolerują laktozy, a jej spożycie może się równać bardzo uciążliwym zwabić jeża do ogrodu?Zauważyłeś w swoim ogrodzie mnóstwo owadzich szkodników i chciałbyś zaprosić jeża do „ darmowej stołówki”, pozbywając się problemu w naturalny sposób? Spokojnie, jeż sam znajdzie drogę do Twojego ogrodu, jeśli tylko będą w nim odpowiednie warunki, czyli:brak lub niewielka ilość chemicznych środków ochrony roślin, które są dla niego trujące,dzikie zakątki, które mogą mu posłużyć za kryjówkę. Najlepiej sprawdzają się w tym celu niskie, bujnie rozrośnięte krzewy liściaste, w których ściółce jeż wymości sobie legowisko,bliskość zbiornika wodnego, który dostarczy mu nie tylko wody pitnej, ale też miejsca do pływania,prawdziwą gratką dla jeży jest… kompostownik, w którym nie brak najróżniejszych larw czy owadów, które mogą posłużyć mu za warto też zadbać o to, by zapewnić mu optymalne warunki do snu zimowego. Wybierz jeden z bardziej zarośniętych zakątków ogrodu i postaw w nim domek dla jeża, wykonany z drewna i wyposażony w otwory wentylacyjne. Jeśli dobrze osłonisz go krzewami, zapewni mu temperaturę powyżej 0ºC nawet przy siarczystym mrozie.

jak wyglądają odchody jeża